ARHEOLOGIJA
O. K.
Argentina
Mistične ruke u Patagoniji
Na jugu Argentine, u Patagoniji je najslabije naseljena i druga po veličini provincija ove južnoameričke države čiji je naziv Santa Krus. U toj provinciji je gradić Perito Moreno. Oko 160 km južno od te nevelike naseobine, u dolini reke Pinturas, je širom sveta poznata „Pećina ruku“, odnosno „Cueva de las manos“. U stvari, reč je o nizu pećina pri čemu je glavna od njih duboka 248 m.
Unutar same pećine, visina ne premašuje 2 m. Kao što naziv govori, u njoj su prizori naslikani mahom levom rukom. Primenjena je tehnika namazivanja pigmenta po posrednom predmetu. Kroz njegove rupe, pigment dopire do delova povšine na kojoj treba da nastane delo. U ovom slučaju, načinjene su siluete ruku pri čemu je boja na zidove prskana šupljim predmetima od kostiju. Ruka je stavljana na površinu stene a boja se nanosila kroz jednu vrstu cevi.
Činjenica da dominiraju “levoruke“ predstave ukazuje na to da su cevi za prskanje držane u desnoj ruci. Starost otkrivenih crteža se procenjuje na između trinaest i devet hiljada godina. Ima preko 800 otisaka, odnosno pećinskih slika. Oni su crne, crvene i bele boje, stvorene od prirodnog pigmenta. Takođe, na zidinama su prikazani geometrijski oblici, ljudi i životinje.
Među životinjama, posetioci ovog podzemnog udubljenja mogu videti stvorenje gvanako, koje taksonomski spada u familiju Camelidae i srodno je lamama. Ono je predstavljalo važnu stavku u ishrani tvoraca ove pećinske umetnosti. Kao i gvanako, u Južnoj Americi žive ptice trkačice nanduiali i razni predstavnici familije mačaka – i svi su ovekovečeni na pećinskim zidinama.
Na tom mestu može se dosta saznati o načinu na koju su onovremeni ljudi lovili. Tako je pokazano drevno oružje bolasa sa povezanim žicama i kuglama na krajevima. Po svemu sudeći, upravo iz ovog oružja nastale su crvene tačke na svodu, tako što se bola umakala u mastilo a zatim je bacana uvis.
Ima prikaza figura načinjenih po cik-cak obrascu. Vidljivi su prikazi Sunca, vode i planina. Tri drugačija stila se mogu zapaziti i najverovatnije su nastali u različitim vremenima: slike životinja su nastale pre prikaza ruku. Kasnije tvorevine su postavljane iznad ranijih. Što se tiče mineralnih pigmenata, zahvaljujući gvožđe oksidu dobijena je crvena boja. Sa glinenim mineralom kaolinitom proizvedena je bela a sa jedinjenjem mangan-oksida crna boja.
Veruje se da su na tom području obitavali preci naroda Tehuelke. U naše vreme, skoro trideset hiljada ovih starosedelaca Patagonije žive u provinciji Santa Krus. A na lokalitetu pećine, njihovi mogući preci su živeli do oko 700 godine naše ere, kao lovaci-sakupljači.
Prvo istraživanje sprovedeno je 1949. godine. Temeljne ekspedicije su obavljene šezdesetih godina prošlog veka. Za deo svetske baštine koju određuje organizacija UNESCO, „Pećina ruku“ je proglašena 1999. godine.Predstavlja ubedljivo najveći prikaz velikog broja ruku ovog tipa iako postoje daleko stariji crteži po pećinama širom sveta. Stepen očuvanosti je veoma visok mada ovo jedinstveno nalazište nije pošteđeno bahatosti i destrukcije. Pojedini turisti ostavljaju grafite, nanose štetu dodirivanjem kamena i gomilanjem prašine i otpada.
Značenje i smisao naslikanih ruku nisu utvrđeni. Dosta je zastupljena teorija da je reč o obredu kroz koji su prolazili dečaci da bi bili primljeni u svet odraslih. Na to ukazuje veličina otisaka - većina je suviše mala da bi pripadala odraslim ljudima. Ima mišljenja među naučnicima i da je u pitanju verska ceremonija pred lov.
O. K.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
